وابستگی بودجه دانشکده‌های دندانپزشکی به شهریه پرداختی دانشجویان انتقالی از خارج کشور نگران کننده است
دانشکده های دندانپزشکی به درجات گوناگون به شهریه و پول های دریافتی از دانشجویان انتقالی خارج از کشور و یا آزمون ملی وابسته شده اند. این وابستگی ممکن است تبعاتی را ایجاد کند.
دکتر رضا عمرانی
وجود انبوه دانشجویان ایرانی رشته دندانپزشکی در ترکیه و روسیه، و البته به تعداد کمتر در بقیه کشورها، جای بحث فراوانی دارد اما در این یادداشت بنا نداریم به علل و یا آتیه این پدیده بپردازیم بلکه قصد داریم به این مسئله بپردازیم که هزینه های پرداختی این دانشجویان در داخل به چه مسیری می‌رود و چه تبعاتی دارد.
گسترش بی ضابطه و بی رویه دانشکده های دندانپزشکی بودجه سنگینی را به وزارت بهداشت تحمیل نموده و عملا آموزش پزشکی را با کسری بودجه مواجه کرده است. کار به گونه ای پیش رفته که قسمتی از این کسری بودجه با جذب دانشجویان انتقالی خارج از کشور تامین می‌شود. این هزینه ها به حدی است که حق ورودی برای انتقالی در برخی دانشگاه ها به مرز یک میلیارد تومان رسیده و جدا از آن هر دانشجو به شکل متوسط ترمی ۵۰ میلیون تومان هم شهریه پرداخت می کند. جدا از آن افرادی که برای تکمیل واحد و یا آزمون ملی در ایران هستند هم با در نظر گرفتن هزینه پایان نامه حدود ۱۰۰ میلیون تومان باید به دانشگاه پرداخت کنند.
این ارقام سرسام آور قسمتی از بودجه دانشگاه های داخلی را تامین می کند اما مسئله اینجاست که این وابستگی تا کجا ادامه پیدا خواهد کرد؟ از یک سو انتقال به داخل کشور در چند سال گذشته محدود شده، اگرچه هنوز عده زیادی در نوبت پذیرش هستند، و از طرفی با پدیدار شدن نشانه های اشباع در دندانپزشکی و گرانی ارز، تمایل برای تحصیل در دانشگاه‌های خارج کشور کاهش پیدا کرده و ممکن است در آینده نزدیک دانشکده های دندانپزشکی نتوانند بر روی این بودجه حساب باز کنند. اینجا اصل مشکل خود را نشان می دهد و آن وابسته شدن این دانشکده ها به هزینه دریافتی از دانشجویان انتقالی است و این تا حدی است که بسیاری از دانشکده ها عملاً به شکل یک قانون نانوشته هزینه های دریافتی را در بودجه نهایی خود لحاظ کرده اند.
این وابستگی ممکن است دانشکده ها که همین الان نیز با انبوه کمبودها مواجه هستند را با دردسرهای بیشتری روبرو کند و ممکن است کار به شکلی پیش برود که باز هم برای جبران هزینه های موجود به روش های عجیب و غریب مانند یونیت آزاد، فروش صندلی، افزایش دانشجویان شهریه‌پرداز و مانند آن اقدام کنند و یا دوباره شرایط انتقال دانشجو از خارج کشور به داخل بسیار تسهیل گردد؛ به گونه‌ای که شخصی صرفاً با ثبت نام در یک کشور خارجی بعد از مدت کوتاهی بتواند تحصیلات خود را در یکی از دانشگاه‌های داخلی را ادامه دهد .
به نظر می‌رسد این وابستگی بودجه ای یکی از معضلاتی است که هنوز خود را به طور کامل نشان نداده و قبل از اینکه به یک معضل بزرگ تبدیل شود باید فکری برای آن کرد. در اصل تبعات اصلی این وابستگی در اینجاست که ممکن است دست اندرکاران وزارت‌خانه‌های علوم و بهداشت قوانین آموزشی را به گونه‌ای تغییر دهند که بتوان بودجه های مورد نیاز دانشگاه‌ها را جذب نمود.
اینکه راهکار چیست در مقوله ما نمی گنجد و مجال دیگری را طلب می کند؛ اما باید حداقل این هشدار را در نظر داشته باشیم که این وابستگی می تواند به یک عادت خطرناک تبدیل شود؛ چون به نظر می رسد اینگونه نیست که دانشجویان آن ور آب همیشه هزینه های داخل خاک را بر عهده بگیرند.